مصرف کدام یک توصیه می شود؟ نمک خوراکی خالص یا ناخالص ؟
برای فهمیدن این مهم، با ما همراه باشید.
گفته می شود که نمکهای تصفیه نشده از جمله سنگ نمک، نمک صنعتی و نمک دریایی دارای نالخاصی های فراوانی هستند.
(برای آگاهی بیشتر در خصوص ویژگی های این مواد، روی محصول مورد نظر کلیک کنید).
از این رو، استفاده ی مداوم از آن ها در رژیم غذایی به هیچ عنوان توصیه نمی شود؛
این دسته از نمک های تصفیه نشده برای سلامت انسان مضرند و ممکن است منجر به بروز بیماری های مختلفی در افراد شوند.
از جمله این بیماری ها می توان به نارسایی های کبد، کلیه، سیستم گوارش و غیره اشاره کرد.
بنابراین؛ تشخیص اینکه نمک خوراکی خالص است یا ناخالص و دقت در خرید آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
برای تهیه ی نمک خوراکی خالص با بهترین کیفیت به سایت نمک پاینده مراجعه نمائید.
مواد مختلفی که در اطراف ما وجود دارند، از ترکیب ذراتی به نام عنصر تشکیل شدهاند. عناصر انواع مختلفی دارند و زمانی که با هم ترکیب میشوند، خواص آنها روی هم تاثیر گذاشته و در نهایت مادهای جدید را به وجود میآورند. نمک خوراکی یا نمک طعام یکی از انواع مواد معدنی است که صرف نظر از طعم و مزه، بدن انسان به آن نیاز دارد. این ماده که در ادامه به تعریف آن میپردازیم، از ترکب دو عنصر سدیم و کلر Na و Cl تشکیل شده است.
نمک که در اصطلاح علمی به آن سدیم کلرید هم گفته میشود، یکی از انواع مواد معدنی در حالت جامد است. این ماده طعم شوری دارد و توسط انسانها به عنوان طعمدهنده و چاشنی غذا مورد استفاده قرار میگیرد. البته این ماده فقط یک طعمدهنده نیست و در صورتی که به مقدار مناسب استفاده شود، برای بدن مفید بوده و خواص زیادی دارد.
جهت تهیه این ماده خوراکی دو منبع وجود دارد. سنگ نمک و آب نمک شور، دو منبعی هستند که امکان تهیه نمک از آنها وجود دارد. آب نمک یا آب شور، آبی است که غلظت نمک در آن بالا بوده و از طریق تبخیر و عملیاتی خاص بتوان مقدار زیادی نمک از آن جدا کرد، برای مثال آب اقیانوس و دریاها چنین خاصیتی دارد. سنگ نمک نیز تکههای بلورین و درشت نمک هستند که از تبخیر و خشک شدن اقیانوسهای قدیمی به جا مانده و تحت فشار قرار گرفتهاند.
کمی قبل در مورد منابع تهیه نمک خوراکی صحبت کردیم. همانطور که گفتیم برای تهیه این ماده ابتدا نیاز به مادهای است که نمک در آن وجود داشته باشد. تعریف و توضیح چگونگی استخراج و به دست آوردن نمک خوراکی یکی از موضوعات جالب در کتاب علوم کلاس چهارم دبستان است. طبق تعریفی که در این کتاب آمده، برای به دست آوردن نمک که مادهای تشکیل شده از سدیم و کلر است هم باید آن را از دریا یا اعماق زمین استخراج کرد. فرآیند استخراج نمک طبق توضیح کتاب علوم به شرح زیر است:
• در مرحله اول باید منبعی که از وجود نمک در آن مطمئن هستید را پیدا کنید. استخراج نمک طعام از همین منبع انجام میشود.
• به منظور جمعآوری واستخراج نمک ابتدا باید مقداری آب در منبع بریزید. در صورتی که منبع شما مسطح باشد، میتوانید چالهای در سطح آن حفر کنید و آب را داخل این چاله بریزید. این موضوع باعث حل شدن نمک میشود.
• نمک حل شده در آب با فرآیند تبخیر از چاله حفر شده خارج و جمعآوری شده و سپس به کارخانهجات منتقل میشود تا عملیات تصفیه آن آغاز شود. این شیوه را در اصطلاح استخراج محلول میگویند، زیرا با در نظر گرفتن خاصیت انحلالپذیری نمک برای استخراج و تهیه آن تلاش میشود.
استخراج با روش سنتی تبخیر نمک
دیگر روشی که با کمک آن میتوان نمک طعام را تهیه کرد، استخراج از طریق تبخیر به شیوه سنتی است. در این روش که تنها در بعضی مناط قابل اجراست. فرآیند تبخیر محلولی که نمک در آن وجود داشته و امکان استخراج از آن وجود دارد، در مناطقی که آب و هوای گرم دارند امکان پذیر است.
در این مناطق محلول نمکی در معرض نور خورشید و وزش باد قرار گرفته و این دو فاکتور به تبخیر مایع و به جا ماندن نمک خوراکی جهت استخراج آن کمک میکنند. در روشهای استخراج، نمکی تهیه میشود که اغلب نیاز به تصفیه نداشته و بلافاصله قابل استفاده است.
طبق تعریف و توضیحاتی که در کتاب علوم چهارم دبستان آمده، استخراج و تهیه نمک طعام یک روش دیگر هم دارد و آن استخراج و تهیه نمک از معادن این ماده است. در این روش معمولا نمکی که در لایههای عمیق رسوبی جمع آوری شده، طی عملیاتی خاص برش داده شده و از معدن خارج میشود.
سپس ذرات بزرگ نمک را به ذرات بسیار ریز تبدیل میکنند و برای استفاده آماده میشود. در نهایت آخرین روش تهیه نمک طعام یا خوراکی طبق توضیحات علوم دبستان، روش دستی است که برای انجام آن نمکی که در سطح دریاها و دریاچهها وجود دارد را استخراج میکنند. این نوع نمک را نمک دریایی هم مینامند.
پس از اینکه نمک طعام از منابع جدا یا استخراج شد، فرآیند تصفیه آن انجام میشود. این فرآیند مراحل زیر را دارد:
• اولین مرحله برای تصفیه نمک، جهت تبدیل آن به نوع خوراکی و استفاده، آسیاب کردن سنگ نمک است. در این مرحله بلور نمک خرد شده و پس از اینکه به ذرات کوچک تبدیل شد، در آب خالص حل میشود.
• در مرحله دوم موادی مخصوص به آب اضافه میشود تا سدیم و کلسیم موجود در آب شور، رسوب شوند و مواد نامحلول آن جدا شود.
• در فرآیند تصفیه نمک جهت استفاده، ذرات کمتر از 30 میکرون از چرخه حذف میشوند و این کار توسط فیلترهای شنی انجام میگیرد.
• بعد از آن بلورهای به جا مانده که حاصل ترکیب سدیم و کلر هستند، در سانترفیوژ قرار میگیرند تا ذرات ناخالص آن جدا شوند.
• در نهایت، آخرین مرحله با خشک شدن ذرات نمکدر هوای گرم انجام شده و پس از اینکه نمک خوراکی به دست آمد، آن را بستهبندی میکنند.
در علم شیمی نمک طعام را Nacl مینامند. علت این نامگذاری عناصر سازنده نمک خوراکی یعنی Na سدیم و Cl کلر هستند. ترکیب این دو عنصر با یکدیگر، مادهای سفید رنگ با طعم شور را تولید میکند که ما به آن نمک گفته و برای مصارف مختلف از آن استفاده میکنیم. 6 درصد از نمک تولید شده از Nacl برای مصرف خوراکی و مابقی برای کشاورزی، برفروبی و… استفاده میشود.
نمک طعام یا خوراکی که توسط ما انسانها معرفی میشود، انواع یددار و بدون ید دارد. تفاوت نوع نمکها در خواص آنهاست، مثلا:
• نمک یددار، مادهای خوراکی و معدنی است که طعم شوری قویتری نسبت به دیگر انواع نمک دارد. ید موجود در این ماده خواص زیادی دارد که مهمترین آن پیشگیری از بیماری تیروئید است.
• نمک بدون ید، این مدل نمک هم طعم نسبتا شوری دارد اما خواص آن به اندازه نوع بدون ید نیست. استفاده از این نوع نمک به افرادی توصیه میشود که به ید حساسیت دارند.
نمک دریا، نمک کوشر، نمک معدن و… از دیگر انواع نمک طعام هستند که هر کدام دارای خواص و ویژگیهای مختلفی هستند.
تحقیقات زیادی در مورد نمک طعام انجام شده و در تمام آنها به ویژگیهای این ماده، نحوه استخراج و تهیه آن و مزایا و معایب مصرف این ماده اشاره میشود. نمک مادهای خوش طعم است و با مزه شوری که دارد به مصرف بسیاری از غذاها کمک میکند. با این حال برخی افراد به دلیل بیماری و… ناچار به حذف این ماده هستند. با توجه به اهمیت این ماده، تحقیق درباره نمک خوراکی چهارم دبستان آغاز میشود تا کودکان از سنین پایین با این ماده آشنایی پیدا کنند.
یکی از رایج ترین روش هایی که برای تشخیص نمک خوراکی خالص از نمک ناخالص وجود دارد، به شرح زیر است:
یک قاشق نمک خوراکی را در یک لیوان آب بریزید و هم بزنید.
در صورتی که در کف لیوان رسوبات ته نشین شده مشاهده نشود، نمک طعام فاقد ناخالصی است.
همچنین، در صورتی که آب نمک حاصل شفاف باشد نیز می توان گفت که نمک استفاده شده خالص است.
دیگر روشی که برای تشخیص این مورد کاربرد دارد، توجه به رنگ و ظاهر و طعم نمک خوراکی است.
نمک ناخالص، دارای ظاهری بد رنگ است.
بدین گونه که؛ وجود ناخالصی در نمک سبب تغییر رنگ آن از سفید به خاکستری می شود.
همچنین، علاوه بر ایجاد عوارض نامطلوب باعث کاهش شوری نمک شده و در نتیجه افزایش مصرف نمک را به دنبال دارد.
یک نمونه از نمکهای طعام خالص، نمک یددار است.
از آنجایی که نمک ید دار دارای خلوص بالایی است، مصرف آن می تواند ید مورد نیاز بدن را تامین کند.
طبق گفته ی سازمان غذا و دارو، نمک های تصفیه شده که به آن ها نمک ید دار نیز می گویند، نباید به مدت طولانی در معرض نور خورشید و یا رطوبت قرار بگیرند.
بنابراین؛ بهتر است آن را در ظروف دربسته، به دور از نور خورشید و رطوبت نگهداری کنید.
در صورت تمایل برای خرید نمک طعام خالص و نیز سایر انواع نمکها می توانید از سایت سالت پاینده دیدن فرمائید.
همچنین می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر از قیمت محصولات با واحد فروش سالت پاینده تماس بگیرید.